مقاومت به مثابه یک مفهوم تمدنی بازخوانی شود

به گزارش خبرنگار ایکنا، علی اکبر صالحی، رئیس بنیاد ایران شناسی، در نشست علمی «دیپلماسی مقاومت» که به مناسبت اولین سالگرد شهادت شهید جمهور، شهید آیت الله رئیسی و دیگر شهدای خدمت صبح امروز، شنبه 27 اردیبهشت ماه، به همت نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد، با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای خدمت گفت: گفت وگو در جمع فرهیختگانی چون شما آسان نیست؛ آن هم درباره موضوعی که از زوایای گوناگون می توان به آن پرداخت و هر کسی ممکن است تصویری خاص از آن در ذهن داشته باشد. موضوع مقاومت، مسئله ای مهم، ارزشمند و البته چندوجهی است. وی در آغاز سخنان خود با اشاره به آیه شریفه «أَحَسِبَ النَّاسُ أَن یُتْرَکُوا أَن یَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا یُفْتَنُونَ» افزود: فتنه امتحانی است همراه با اغوا و کشش. نوعی آزمایش الهی است که انسان را از درون می سوزاند. آنچه امروز در جهان، خصوصاً در منطقه ما و در موضوع فلسطین رخ می دهد، مصداق روشن یک فتنه الهی است که وجدان بشریت را مورد آزمایش قرار داده است. خداوند می خواهد ببیند ملت ها، دولت ها و انسان ها در برابر این نسل کشی بی سابقه چه موضعی خواهند گرفت. این فتنه، آزمایش بزرگ ایمان، بصیرت و تعهد انسانی ماست.

مذاکره بخشی از مسیر مقاومت است

رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با یادآوری نمونه هایی از دوران دفاع مقدس، ازجمله بمباران مدارس توسط صدام، گفت: آن روزها نیز این پرسش مطرح می شد که «پس خدا کجاست؟» اما خداوند با صبر، انسان را می آزماید. صبری که معنا و کارکردش را باید در داستان هایی چون همراهی حضرت موسی (ع) با خضر نبی (ع) جست وجو کرد. در آنجا هم حکمت الهی برای انسان قابل درک نبود. ما هنوز در ساده ترین ساحت های معرفتی مانند «فیزیک» نیز به کنه حقیقت پی نبرده ایم؛ آنگاه چگونه می خواهیم درباره تدبیر الهی، به قضاوت بنشینیم؟ صالحی سپس گفت: حضور در این فضای علمی و در جمع نخبگان دانشگاهی که عمر خود را وقف فهم و استنباط حقیقت کرده اند، برای من مایه خرسندی است. کاری که شما در دانشکده مطالعات جهان انجام می دهید، بسیار دشوار و البته ارزشمند است. برخلاف تصور عموم، فهم پدیده های اجتماعی به مراتب پیچیده تر از علوم پایه ای چون ریاضی و فیزیک است؛ چراکه کوچک ترین رفتار یا گفتار یک رهبر سیاسی می تواند مسیر تاریخ را تغییر دهد. وی در ادامه با اشاره به شرایط روز کشور و منطقه، اظهار کرد: اکنون در مقطع مذاکره نیز هستیم اما باید بدانیم که این مذاکره نیز بخشی از مسیر مقاومت است. مقاومت در دانشگاه باید به مثابه مفهومی تمدنی، بازخوانی و بازتولید شود، نه صرفاً یک کنش سیاسی یا واکنش نظامی. مقاومت از دل فرهنگ، تاریخ، ایمان و تجربه زیسته یک ملت برخاسته و با جان او عجین است. صالحی تصریح کرد: اگر از ما بپرسند چرا مقاومت می کنید، پاسخ این است که مقاومت برای یک ملت آزاد، مانند نفس کشیدن برای انسان است. ما مقاومت می کنیم چون زنده ایم، چون نمی خواهیم در برابر سلطه و تحقیر کرامت انسانی تسلیم شویم.

مقاومت یعنی: شناخت خاک، صبر بر سرما و امید به بهار

وی با بیان اینکه مقاومت، صرفاً ایستادگی در برابر ظلم نیست، بلکه هنری شبیه به باغبانی است، گفت: مقاومت یعنی دانستن زمان کاشت و داشت و برداشت، یعنی شناخت خاک، صبر بر سرما و امید به بهار. مقاومت، درختی استوار است با ریشه هایی در فرهنگ، تاریخ و خون شهیدان و شاخه هایی سبز که ثمرات آن عزت، استقلال و پیشرفت است. رئیس پیشین دستگاه دیپلماسی افزود: در همین راستا، می خواستم درباره سفر اخیر ترامپ به منطقه هم سخن بگویم اما در این مسئولیت و شرایط نمی توانم بیش از این وارد شوم. فقط بپرسید: آیا در این سفر، عزتی دیده شد؟ آیا چیزی از شرف ملت ها باقی گذاشت؟ رسانه هایی چون الجزیره نیز این پرسش را به صراحت مطرح کرده اند. صالحی تأکید کرد: اصیل ترین و والاترین الگوهای مقاومت در تاریخ، پیامبران و اولیای الهی اند. امامان معصوم علیهم السلام، مجسمه عقلانیت، عزت و صبر در برابر طوفان های ظلم بودند. آنان در طول تاریخ اسلام با اشراف کامل بر شرایط جامعه و دشمن، راهبردهایی هوشمندانه در پیش گرفتند. این همان مفهومی است که رهبر معظم انقلاب در قالب «انسان 250 ساله» از آن یاد کرده اند؛ یعنی امامان شیعه به رغم تفاوت های ظاهری در شیوه عمللل، در حقیقت یک حقیقت ممتد و واحد را دنبال می کردند.

معنای مقاومت در مکتب اهل بیت(ع)

وی بیان کرد: در مکتب اهل بیت علیهم السلام، مقاومت جریانی منعطف، زنده و عقلانی است. گاه با شمشیر و گاه با صبر؛ گاه با قیام و گاه با تدبیر اما در همه حال، با حفظ اصول بنیادین توحید، عدالت و کرامت انسانی. این بصیرت، آگاهی، شناخت دشمن و درک درست از زمانه، عناصر تشکیل دهنده مقاومت هوشمندانه اهل بیت (ع) بودند. صالحی مقاومت را موجودی زنده و پویا دانست که نیازمند مراقبت، تقویت و تغذیه دائمی است و گفت: اگر روح مقاومت با خون شهیدان، ایمان مردم و تدبیر رهبری زنده نگاه داشته شود، هرگز شکست نخواهد خورد. مقاومت نباید به خواب برود و ضعیف شود، بلکه باید در اوج توان و آمادگی باقی بماند تا اثرگذار باشد.

سه رکن اصلی مقاومت در جمهوری اسلامی ایران

وی در بخش دیگر سخنان خود به سه رکن اصلی مقاومت در نظام جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: «عزت، حکمت و مصلحت» سه ستون اصلی گفتمان مقاومت هستند. عزت، برخاسته از کرامت انسانی، فطرت آزاد و ایمان مردم است. حکمت، توان تحلیل درست، شناخت عمیق و تصمیم گیری عقلایی در بزنگاه هاست و مصلحت، نه به معنای سازش، بلکه به معنای تدبیر برآمده از بصیرت و هوشمندی است؛ همان گونه که امام حسن (ع) با صلح خود، بذر عاشورا را کاشتند. صالحی تصریح کرد: اگر امروز مقاومت ملت ایران الهام بخش ملت های آزاده در یمن، غزه و لبنان است، اگر پرچم عدالت خواهی جهانی شده، این همه به برکت هدایت های امام راحل و رهبر معظم انقلاب است. این مسیر هرچند همواره هدف تحریف، تردیدافکنی و تخریب رسانه ای بوده اما هرچه زمان می گذرد، حقانیت آن آشکارتر می شود. وی افزود: در جهانی که حقیقت را با رسانه پنهان می کنند و روایت ها وارونه می شوند، دانشگاه، فانوس فهم و اخلاق است. امروز مسئولیت نخبگان، اساتید و پژوهشگران بسیار سنگین تر از گذشته است. باید روایت مقاومت را از اسارت تحلیل های سطحی و جناحی نجات دهیم و آن را در چارچوب عقلانیت راهبردی و کرامت انسانی صورت بندی کنیم. رئیس بنیاد ایران شناسی در پایان گفت: امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند پرورش نسلی هستیم که مقاوم، مؤمن، عقلانی، منصف و هوشیار باشد؛ نسلی که فریب روایت های جعلی را نخورد و مرعوب سلطه نشود. از خدای بزرگ می خواهیم این ملت را با اتکاء به دانش نخبگانش، بیداری نسل جوانش و رهبری حکیمانه اش، در مسیر عزت و سرافرازی پایدار نگه دارد. انتهای پیام